Trí tuệ nhân tạo "cầm trịch" chi trả Medicare: Bước tiến hay rủi ro tiềm ẩn?
Chính phủ Hoa Kỳ đang thử nghiệm một bước đi táo bạo: trao quyền quyết định chi trả bảo hiểm Medicare cho trí tuệ nhân tạo (AI). Chương trình thí điểm đầy tham vọng này, do Trung tâm Dịch vụ Medicare & Medicaid (CMS) triển khai, hứa hẹn sẽ "giảm lãng phí và các dịch vụ không phù hợp" trong chương trình Medicare gốc, nhưng cũng dấy lên lo ngại về tính minh bạch và công bằng trong việc tiếp cận dịch vụ y tế.
AI sẽ đóng vai trò then chốt trong việc cải thiện và đẩy nhanh quy trình phê duyệt trước, giúp bệnh nhân và nhà cung cấp dịch vụ tránh các dịch vụ không cần thiết, đồng thời bảo vệ tiền thuế của người dân. CMS hợp tác với các công ty công nghệ để thử nghiệm các phương pháp này. Tuy nhiên, liệu "cỗ máy" có thể đưa ra những quyết định nhân văn, thấu hiểu như con người, đặc biệt trong lĩnh vực nhạy cảm như sức khỏe?
Mục tiêu của chương trình WISeR (Wasteful and Inappropriate Service Reduction Model) là "kiểm tra xem các công nghệ tiên tiến, bao gồm trí tuệ nhân tạo (AI), có thể đẩy nhanh quy trình phê duyệt trước đối với các hạng mục và dịch vụ được xác định là đặc biệt dễ bị gian lận, lãng phí và lạm dụng hoặc sử dụng không phù hợp hay không," theo thông cáo báo chí từ CMS.
Quy trình phê duyệt trước vốn là gánh nặng đối với nhiều bệnh nhân và nhà cung cấp dịch vụ. Việc áp dụng AI được kỳ vọng sẽ giúp giảm thiểu thời gian chờ đợi và loại bỏ các rào cản hành chính không cần thiết. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu AI có thể thực sự phân biệt được giữa một dịch vụ y tế "cần thiết" và "không cần thiết" một cách khách quan và chính xác.
"Các thuật toán thuộc loại này đã phải chịu sự kiện tụng," tờ New York Times đưa tin, đồng thời nhấn mạnh rằng "các công ty AI liên quan sẽ có động cơ tài chính mạnh mẽ để từ chối yêu cầu bồi thường." Điều này làm dấy lên lo ngại về khả năng thiên vị và xung đột lợi ích, khi lợi nhuận có thể được ưu tiên hơn sức khỏe của bệnh nhân.
Việc triển khai AI trong lĩnh vực y tế luôn đi kèm với những thách thức đạo đức và pháp lý phức tạp. Cần có các biện pháp bảo vệ nghiêm ngặt để đảm bảo rằng các quyết định của AI là minh bạch, có thể giải thích được và không phân biệt đối xử. Việc thiếu minh bạch có thể dẫn đến sự mất lòng tin và phản ứng dữ dội từ phía bệnh nhân và các nhà cung cấp dịch vụ.
Chương trình thí điểm của CMS là một bước đi táo bạo, có thể mang lại những lợi ích đáng kể trong việc giảm lãng phí và cải thiện hiệu quả của chương trình Medicare. Tuy nhiên, cần phải theo dõi sát sao và đánh giá kỹ lưỡng để đảm bảo rằng AI được sử dụng một cách có trách nhiệm và công bằng, đặt sức khỏe của bệnh nhân lên hàng đầu và không tạo ra những rủi ro tiềm ẩn cho hệ thống chăm sóc sức khỏe.