AI Có Thay Thế Được Việc Làm? Top 10 Nghề "Miễn Nhiễm" AI Được Ưa Chuộng
Nỗi lo lắng về việc trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ "cướp" đi việc làm đang lan rộng, khiến nhiều người tìm kiếm những công việc được xem là "miễn nhiễm" với công nghệ này. Liệu có công việc nào thực sự an toàn trước làn sóng AI đang càn quét? Nghiên cứu mới đây của Microsoft đã phần nào hé lộ câu trả lời, đồng thời đưa ra danh sách những công việc ít bị ảnh hưởng nhất.
Nghiên cứu của Microsoft, dựa trên phân tích dữ liệu sử dụng Bing Copilot, đã đo lường khả năng ứng dụng AI vào các công việc khác nhau. Các nhà nghiên cứu đã phát triển "điểm ứng dụng AI" cho từng công việc, dựa trên mức độ người dùng tìm kiếm sự hỗ trợ của AI, mức độ thành công của các tác vụ được AI hỗ trợ và phạm vi tác động của AI.
Kết quả cho thấy AI hỗ trợ đắc lực trong nhiều nhiệm vụ, đặc biệt là nghiên cứu, viết lách và giao tiếp. Tuy nhiên, Microsoft nhấn mạnh rằng AI không thể thay thế hoàn toàn bất kỳ công việc nào. Thay vì loại bỏ việc làm, AI có khả năng "thay đổi cách làm việc".
"Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy AI hỗ trợ nhiều nhiệm vụ, đặc biệt là những nhiệm vụ liên quan đến nghiên cứu, viết lách và giao tiếp, nhưng không cho thấy AI có thể thực hiện đầy đủ bất kỳ một công việc nào," Microsoft cho biết.
Điều đáng chú ý, nghiên cứu cũng không chỉ ra rằng việc áp dụng AI sẽ dẫn đến tăng lương cho những công việc có "điểm ứng dụng AI" cao. Nguyên nhân là do dữ liệu không bao gồm "tác động kinh doanh hạ nguồn của công nghệ mới".
Vậy những công việc nào được xem là "miễn nhiễm" với AI? Nghiên cứu của Microsoft chỉ ra rằng các công việc đòi hỏi kỹ năng chuyên môn cao về thể chất, cũng như các công việc trong ngành y tế, có khả năng "trụ vững" trước sự xâm nhập của AI.
Dưới đây là danh sách 10 công việc ít bị ảnh hưởng bởi AI nhất:
- Kỹ thuật viên lấy máu (Phlebotomist)
- Trợ lý điều dưỡng
- Công nhân xử lý vật liệu nguy hiểm
- Thợ phụ sơn, thợ trát vữa
- Công nhân vận hành nhà máy và hệ thống
- Bác sĩ phẫu thuật răng hàm mặt
- Thợ lắp đặt và sửa chữa kính ô tô
- Thợ sửa và thay lốp
Sở dĩ các công việc này ít bị ảnh hưởng bởi AI là do chúng đòi hỏi "kỹ năng chuyên môn cao về thể chất" thay vì chỉ tổng hợp dữ liệu đơn thuần. Ngoài ra, trong ngành y tế, việc áp dụng AI còn gặp nhiều rào cản do "dữ liệu hạn chế". Ví dụ, chỉ có "dưới 10%" dữ liệu phẫu thuật được công khai do các quy định nghiêm ngặt.
Ngược lại, những công việc có "điểm ứng dụng AI" cao nhất lại là những công việc liên quan đến "tri thức" và "bán hàng", nơi AI đã và đang được áp dụng rộng rãi.
Những công việc này bao gồm:
- Phiên dịch viên
- Nhân viên phục vụ hành khách
- Đại diện bán hàng dịch vụ
- Nhà văn và tác giả
- Nhân viên chăm sóc khách hàng
- Lập trình viên công cụ CNC
- Nhân viên trực tổng đài
- Nhân viên bán vé và giao dịch viên du lịch
- Phát thanh viên và DJ radio
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc AI có thể tự động hóa một số công việc không đồng nghĩa với việc AI có thể làm tốt công việc đó. Ví dụ, dù các nhà văn nằm trong top 10 những công việc có "điểm ứng dụng AI" cao nhất, nhưng "văn bản do AI tạo ra" vẫn bị chỉ trích rộng rãi vì "các vấn đề bản quyền" và chất lượng không đảm bảo.
Dù AI có thể giúp các công ty cắt giảm chi phí và tăng lợi nhuận, nhưng "không phải lúc nào cũng nên tự động hóa hàng loạt". Nhiều chuyên gia cho rằng việc "kết hợp AI vào các lĩnh vực nhất định" sẽ mang lại nhiều lợi ích hơn là hoàn toàn tự động hóa.
"Trí tuệ nhân tạo sẽ thay thế một nửa số nhân viên văn phòng ở Mỹ," CEO Ford, Jim Farley, nhận định tại Aspen Ideas Festival.
Tóm lại, AI đang thay đổi thị trường lao động, nhưng không nhất thiết sẽ "cướp" đi việc làm. Thay vào đó, AI có thể trở thành một công cụ hỗ trợ đắc lực, giúp con người làm việc hiệu quả hơn. Điều quan trọng là chúng ta cần có những chính sách phù hợp để đảm bảo rằng sự phát triển của AI sẽ mang lại lợi ích cho tất cả mọi người, chứ không chỉ một nhóm nhỏ.