Các CEO âm thầm nói sự thật: AI đang thay thế bạn
Liệu trí tuệ nhân tạo (AI) có tước đi công việc của bạn? Câu hỏi ám ảnh này đang len lỏi trong các cuộc họp, tin nhắn Slack và cả những buổi trà dư tửu hậu của hàng triệu người lao động. Trong khi các CEO vẫn thường trấn an dư luận bằng những lời hoa mỹ về "nâng cao năng suất" hay "tối ưu hóa quy trình", thì những thông điệp thực tế mà họ gửi đến nhân viên hoặc hé lộ trong các bản ghi nhớ cho nhà đầu tư lại vẽ nên một bức tranh ảm đạm hơn nhiều: đội quân lao động ảo đã đến, và họ không chỉ là trợ lý, mà là những người thay thế thực thụ.
Các CEO công nghệ hàng đầu đang thừa nhận một sự thật không mấy dễ chịu: AI sẽ định hình lại lực lượng lao động. Andy Jassy, CEO của Amazon, dự đoán rằng việc triển khai AI tạo sinh sẽ giảm số lượng nhân viên cần thiết trong nhiều công việc hiện tại, dẫn đến cắt giảm nhân sự tổng thể. Luis von Ahn, CEO của Duolingo, thậm chí còn thẳng thắn hơn khi tuyên bố công ty sẽ chỉ tuyển dụng nếu AI không thể tự động hóa công việc đó. Những tuyên bố này cho thấy một xu hướng đáng lo ngại, nơi AI không chỉ hỗ trợ mà còn thay thế con người trong nhiều lĩnh vực công việc.
"Khi chúng tôi triển khai thêm AI tạo sinh và các tác nhân, nó sẽ thay đổi cách chúng tôi làm việc. Chúng tôi sẽ cần ít người hơn để thực hiện một số công việc đang được thực hiện ngày nay… Chúng tôi hy vọng điều này sẽ giảm tổng số lượng nhân viên của công ty khi chúng tôi đạt được hiệu quả nhờ sử dụng AI rộng rãi trong toàn công ty," trích lời Andy Jassy trong một thông báo nội bộ.
Nhấn mạnh cụm từ "trong vài năm tới", Jassy đang ám chỉ giai đoạn 2026-2028, một mốc thời gian không còn xa. Ông không chỉ nói về việc tự động hóa các tác vụ đơn giản, lặp đi lặp lại, mà còn chuẩn bị cho nhân viên về một thực tế nơi AI thay thế toàn bộ các hạng mục công việc, làm chậm hoặc dừng hoàn toàn việc tuyển dụng cho các vị trí mà máy móc có thể đảm nhiệm.
Tương tự, Luis von Ahn của Duolingo còn đi xa hơn trong một bài đăng trên LinkedIn: "Hầu hết các bộ phận sẽ có các sáng kiến cụ thể để thay đổi cơ bản cách họ làm việc… Nhân sự sẽ chỉ được cấp nếu một nhóm không thể tự động hóa nhiều hơn công việc của họ."
Điều này có nghĩa là, không có thêm đợt tuyển dụng nào trừ khi công việc của bạn là bất khả thi đối với AI. Công ty đang đặt cược rằng hầu hết các đội nhóm sẽ sớm cần ít nhân viên hơn.
Thậm chí, Tobi Lütke, CEO của Shopify, đã đặt câu hỏi trên X: "Trước khi yêu cầu thêm nhân sự và nguồn lực, các đội nhóm phải chứng minh tại sao họ không thể hoàn thành những gì họ muốn bằng AI… Khu vực này sẽ trông như thế nào nếu các tác nhân AI tự động đã là một phần của đội?"
Những lời lẽ này cho thấy một sự thay đổi căn bản trong tư duy của các nhà lãnh đạo. Nhân viên con người giờ đây là "phương án cuối cùng". Tự động hóa đã trở thành mặc định.
Marc Benioff, CEO của Salesforce, gần đây tuyên bố rằng AI đã thực hiện 50% công việc trong công ty của ông, ngay trước khi công bố đợt cắt giảm 1.000 việc làm. CEO của Klarna, một công ty fintech lớn, còn thẳng thắn hơn khi tiết lộ rằng AI đã cho phép công ty giảm 40% lực lượng lao động.
Theo tiết lộ từ ba nguồn tin làm việc tại các phòng thí nghiệm AI lớn với Gizmodo, các mô hình AI mạnh mẽ đang được đào tạo để thực hiện các nhiệm vụ thực tế trong hầu hết mọi lĩnh vực công việc "tri thức", bao gồm ngân hàng, phân tích tài chính, bảo hiểm, luật và thậm chí cả báo chí. Những "nhân viên ảo" này đang thực hiện công việc của chúng ta, và giai đoạn hiện tại chỉ đơn giản là hoàn thiện chúng.
Tình hình đang diễn ra nhanh chóng hơn nhiều người hình dung. Số liệu từ Layoff.fyi cho thấy trong năm 2024, 551 công ty công nghệ đã sa thải gần 152.922 nhân viên. Xu hướng này đã tăng tốc đáng kể trong sáu tháng đầu năm 2025, với 151 công ty công nghệ đã sa thải hơn 63.823 người.
Trong khi không có bằng chứng trực tiếp liên kết tất cả các đợt sa thải này với AI, xu hướng này đang diễn ra trong bối cảnh kinh tế mạnh mẽ kỷ lục. Nasdaq vừa đóng cửa ở mức cao nhất mọi thời đại, và tám trong số mười công ty lớn nhất thế giới thuộc lĩnh vực công nghệ. Các công ty có lợi nhuận và đang phát triển đang cắt giảm nhân viên với tốc độ đáng báo động, và việc triển khai AI một cách âm thầm là lời giải thích hợp lý nhất.
Các CEO công nghệ có thể không nói thẳng ra rằng bạn đang bị thay thế. Nhưng những bản ghi nhớ đã nói lên tất cả. AI đã hiện diện, và công ty của bạn có khả năng đang xây dựng lộ trình để tự động hóa vai trò của bạn. Từng dự án thí điểm nội bộ một, từng chatbot một, từng đợt đóng băng tuyển dụng một. Nếu bạn muốn hiểu điều gì đang chờ đợi lực lượng lao động, đừng nghe những lời quảng cáo. Hãy đọc những dòng chữ nhỏ trong blog của CEO. Bởi vì họ đã nói cho bạn sự thật.