Những Công Việc Nào Bị AI Thay Thế Nhanh Nhất?
Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng phát triển, câu hỏi về tương lai của thị trường lao động trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Liệu cỗ máy thông minh có sớm thay thế con người trong nhiều lĩnh vực? Nghiên cứu mới đây chỉ ra rằng, những công việc dựa trên dữ liệu chất lượng cao đang đối mặt với nguy cơ bị AI "chiếm lĩnh" nhanh chóng.
Các ngành công nghiệp sở hữu "mỏ vàng" dữ liệu có cấu trúc, dễ tiếp cận như tài chính, hỗ trợ khách hàng, y tế, biên dịch, sử gia và nhà văn có thể chứng kiến tỷ lệ áp dụng AI lên tới 60-70%. Ngược lại, những công việc đòi hỏi dữ liệu độc quyền, khả năng tạo ra thông tin mới hoặc lao động chuyên môn sâu, chẳng hạn như phát triển xe tự lái hoặc bác sĩ phẫu thuật, ít có khả năng bị thay thế bởi AI trong tương lai gần.
Dữ liệu đóng vai trò then chốt trong sự phát triển của AI. Andrew Ng, nhà sáng lập dự án Google Brain và DeepLearning.AI, từng nhấn mạnh trong một buổi nói chuyện TED:
"Dữ liệu là nhiên liệu cho AI, và các hệ thống AI hiện đại không chỉ cần năng lượng mà còn cần dinh dưỡng chất lượng cao."
Vậy, những công việc nào đang bị AI "đe dọa" mạnh mẽ nhất? Theo ghi nhận, lĩnh vực phát triển phần mềm đang trải qua một cuộc cách mạng nhờ sự hỗ trợ của AI. Các công cụ như GitHub Copilot phân tích hàng triệu đoạn mã và hỗ trợ lập trình viên, giúp tăng năng suất đáng kể. Thực tế cho thấy, khoảng 75% nhà phát triển hiện nay đang sử dụng các trợ lý viết code AI.
Tương tự, trong lĩnh vực tài chính, khoảng 70% khối lượng giao dịch cổ phiếu được thực hiện thông qua các thuật toán giao dịch AI, thống trị thị trường chứng khoán Mỹ. Bộ phận hỗ trợ khách hàng cũng là "miếng bánh ngon" cho các mô hình AI, giúp phản hồi nhanh hơn và giảm chi phí tới 23,5%.
Tuy nhiên, không phải lĩnh vực nào cũng "rộng cửa" cho AI. Các ngành công nghiệp với dữ liệu hạn chế hoặc phân mảnh đang chứng kiến sự chậm trễ trong việc áp dụng AI. Ngành y tế, chẳng hạn, đang gặp khó khăn do thiếu dữ liệu công khai. Chỉ có dưới 10% dữ liệu phẫu thuật được công khai, một phần do các quy định nghiêm ngặt và sự phân mảnh dữ liệu.
Ngay cả lĩnh vực giáo dục cũng không tránh khỏi những rào cản. Bộ Giáo dục Hoa Kỳ nhận định rằng ngành xây dựng vẫn là một trong những ngành "khó nhằn" nhất đối với AI do "sự phân quyền và ghi chép không nhất quán". Trong giáo dục, các luật bảo mật như FERPA hạn chế chia sẻ dữ liệu, cản trở nỗ lực của AI trong việc thay thế môi trường học tập cá nhân hóa.
Vậy, có công việc nào hoàn toàn "miễn nhiễm" với AI không? Câu trả lời có lẽ là không. Tuy nhiên, các chuyên gia từ Viện Nghề nghiệp cho rằng những người lao động muốn có một công việc lâu dài nên tập trung vào các lĩnh vực mà sự phán đoán của con người, sự sáng tạo và trí tuệ cảm xúc vẫn đóng vai trò then chốt. Dữ liệu cho thấy những công việc kết hợp kiến thức về AI với chuyên môn cá nhân, chẳng hạn như chăm sóc sức khỏe, giáo dục kỹ thuật và tư vấn, có xu hướng "sống sót" tốt hơn.
Dù AI đang dần thay đổi bộ mặt của thị trường lao động, việc hiểu rõ những lĩnh vực nào dễ bị thay thế và những kỹ năng nào cần thiết để thích ứng là chìa khóa để tồn tại và phát triển trong tương lai. Sự chuyển đổi này không chỉ là thách thức mà còn là cơ hội để mỗi cá nhân tự trang bị cho mình những hành trang cần thiết để vươn lên trong kỷ nguyên số.